Hayme Hatun veya Hayme Ana , Osmanlı Devletinin kurucusu olan Osman Gazinin büyükannesi , Ertuğrul Gazinin annesi , Yörük kadınıdır.
Hayme kelimesi Osmanlı Türkçesinde Çadır (otağ) anlamına gelmektedir. Osmanlıda aynı zamanda çadır kelimesi devlet anlamında da kullanılmıştır. Hayme Ana ismi ise çadır anası , çadırın direği ve Devlet Ana olarak anlam kazanmıştır.
Farklı tarihçelere göre Süleyman Şahın veya Gündür Alpin eşidir. Ertuğrul Gazinin annesi Osman Gazinin büyükannesidir. Doğum, ölüm tarihleri ve yaşamı hakkında yeterli bilgi yoktur. Bir inanışa göre kocası Süleyman Şahın Fırat Nehrini geçerken boğularak ölmesi üzerine Kayı Boyunun başına geçen ve cengaverliğiyle de bilinen Hayme Ana, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubadın yer göstermesi üzerine önce Ankara Karacadağ , ardından da Domaniç ve Söğüte yerleşir. İnanışa göre Ertuğrul Gazi Devlet Ana diye de anılan annesi Hayme Anayı, Çarşamba köyünde her yıl çadır kurduğu bir tepe üzerine defnettirdi.
Bilecik İli Söğüt İlçesi Çarşamba köyündeki bir mezarın yüzyıllar boyunca yöre halkı tarafından Hayma Hatunun kabri olarak ziyaret edildiğini duyan Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid 1892 yılında burada bir türbe inşa ettirmiştir. Diğer taraftan da İdris-i Bitlisi Heşt Behişt isimli tarihinde Osman Gazinin küçük oğlu Alaeddin Paşayı Bilecikte annesinin yanında ikamet ettirdiği yazmaktadır.
Bilecik İli Söğüt İlçesi Çarşamba köyünde vefat ettiği ve aynı yere defnedildiği düşünülen Hayme Ana için mezarı başında anma töreni düzenlenir. Hayme Hatunun türbesi ve Hayme Ana heykeli Kütahyanın Domaniç ilçesinde görülebilecek en önemli yerlerden biridir.